De donkere tijd van het jaar is aangebroken en dat betekent dat inmiddels ook de adventstijd weer is begonnen. En wie advent zegt, zegt natuurlijk: kaarsen!
Iedereen kent wel de adventskrans met de vier kaarsen. In veel kerken wordt elke zondag binnen de adventsperiode één van de vier kaarsen aangestoken. Ook nog steeds veel mensen steken deze kaarsen thuis aan… Maar wist je ook dat ze elk staan voor een bepaald thema, een bepaald gevoel? Ze bewust en met intentie aansteken, geeft ons een moment van bezinning en reflectie en kan ons begeleiden op onze weg naar persoonlijke en spirituele groei. Kaarsen hebben dus niet alleen een praktische functie maar ook psychologische en spirituele betekenis.
Aftellen tot kerst
De Duitse Lutheranen waren in de 19de eeuw de eersten die adventskaarsen gingen gebruiken. De grote witte kaarsen stonden in een kerstkrans en kregen elk een betekenis die te maken had met de kerstperiode. De eerste kaars werd aangestoken als symbool voor hoop, de tweede als een wens naar vrede, de derde stond in het teken van vreugde en de vierde was een symbool van liefde.
Steeds minder mensen zijn zich bewust van de eeuwenoude betekenis van dit gebruik en van de symboliek achter de vier kaarsen. Velen hebben deze traditie verworpen omdat het geassocieerd wordt met de kerk. En laat ons heel eerlijk zijn: velen hebben zich afgezet tegen elk kerkelijk gebruik.
Toch kunnen sommige tradities nog erg waardevol zijn.
Je kan het aansteken van de kaarsen ook zien als een moment van reflectie. Keer, bij het aansteken van een kaars, even naar binnen en sta stil bij het thema van de kaars. Reflecteer op het afgelopen jaar. Hoe heeft het thema in je leven gespeeld? Waar wil je meer van in je leven? Wat wil je loslaten? Visualiseer daarnaast ook wat je in het nieuwe jaar wil bereiken omtrent dit thema. Wat ga je anders doen of wat ga je zeker blijven doen?
Kaarslicht als uitnodigend lichtbaken
Toen de huizen nog niet waren aangesloten op het lichtnet werden kaarsen met name ingezet als lichtbron na zonsondergang. En toen er nog geen klokken waren, werden ze zelfs gebruikt om de tijd bij te houden.
Het was in koloniale tijden dat mensen een kaars voor het raam zetten als uitnodigend lichtbaken voor vermoeide reizigers. De kaarsen waren al van ver zichtbaar waardoor ze mensen door het donker naar hun bestemming konden leiden. De brandende kaars was een teken dat men op die plek welkom was om even uit te rusten en wat te eten of drinken.
Ook als een gezinslid van huis was, werden kaarsen voor het raam gezet als symbool van liefde en als wens voor een veilige terugkomst.
Kaarsen werden toendertijd heel anders ingezet dan tegenwoordig. Het zijn functies en oude gebruiken waar we niet meer bij stil staan als we thuis de kaarsjes aansteken om het gezellig te maken. Kaarsen brengen warmte, sfeer en geborgenheid, maar ze zijn ook een heilzame en magische tool bij meditatie en spirituele activiteiten. De flakkerende vlam van een kaars wordt vaak gezien als een metafoor voor de ziel. Dat kleine bewegende bundeltje licht is bijna hypnotisch: het geeft je een gevoel van innerlijke rust. Voor wie zich eenzaam voelt, uit balans of verdrietig, kan een flakkerende kaars rust en diepere inzichten geven en ware gevoelens verlichten.
Licht in de duisternis
Of je nu een kaars aansteekt voor een ontspannen meditatie, voor een bepaalde religieuze ceremonie of gewoon voor een gezellige sfeer in de kamer, één ding is zeker: je neemt deel aan een eeuwenoud gebruik. Iets waar veel mensen zich niet meer bewust van zijn.
Een eenvoudige kaars. Zo vanzelfsprekend. Zo bijzonder.
Sta volgende keer als je een kaars aansteekt eens stil bij dat moment. Wees dankbaar voor de eenvoud ervan, voor het gevoel van luxe, voor het lichtpuntje in de duisternis.
Steek de lont aan met intentie. Waar wil je licht op laten schijnen? Wat mag gezien worden? Wie mag er even in het licht worden gezet?
Brand een kaars en neem een moment om te pauzeren en te reflecteren.
Zo eenvoudig. Maar zo bijzonder.
